Inteligentne tachografy są urządzeniami pozwalającymi na zdalne kontrolowanie pojazdu i monitorowanie pozycji pojazdu na poszczególnych etapach trasy. Takie rozwiązanie zostało wprowadzone wobec ciągłych prób manipulacji przy odczytach z dotychczasowych urządzeń rejestrujących.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 zd. 1 Rozporządzenia Komisji i Rady  (UE) nr 165/2014 z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym i uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego z dnia 4 lutego 2014 roku (Dz. Urz. UE. L Nr 60, str. 1), regulującego zapisywanie położenia pojazdu w pewnych punktach podczas dziennego okresu pracy, aby ułatwić sprawdzanie zgodności z właściwymi przepisami, położenie pojazdu powinno być zapisywane automatycznie w następujących punktach lub w punkcie położonym najbliżej tych miejsc, w którym dostępny jest sygnał satelitarny:

• punkt początkowy dziennego okresu pracy,
• co trzy godziny skumulowanego czasu prowadzenia pojazdu,
• punkt końcowy dziennego okresu pracy.

Dalsza część tej regulacji wprowadza początkowy termin instalacji tachografów z GPS w nowych pojazdach. W świetle art. 8 ust. 1 zd. 2 w zw. z art. 11 ww. Rozporządzenia 165/2014  oraz w zw. art. 6 Rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2016/799 z dnia 18 marca 2016 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 ustanawiającego wymogi dotyczące budowy, sprawdzania, instalacji, użytkowania i naprawy tachografów oraz ich elementów składowych z dnia 18 marca 2016 roku  (Dz. Urz. UE. L Nr 139, str. 1), pojazdy rejestrowane po raz pierwszy od 15 czerwca 2019 roku będą musiały być wyposażane w tachograf podłączony do systemu określania położenia opartego na systemie nawigacji satelitarnej.

Powyższe obowiązki nie dotyczą oczywiście wszystkich pojazdów, ale tylko tych w których na dzień dzisiejszy istnieje obowiązek montowania tachografów. To przynajmniej na razie (patrz jednak niżej) nie ulega zmianie.

Przypomnijmy, zgodnie z art.  3 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym i uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego z dnia 4 lutego 2014 r. (Dz.Urz.UE.L Nr 60, str. 1), tachografy są instalowane i użytkowane w pojazdach zarejestrowanych w państwie członkowskim używanych do przewozu drogowego osób lub rzeczy oraz do których zastosowanie ma rozporządzenie (WE) nr 561/2006.

Natomiast w świetle art. 2 ust. 1 Rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85, ma ono zastosowanie do przewozu drogowego:

• rzeczy, gdy dopuszczalna masa całkowita pojazdów łącznie z przyczepą lub naczepą przekracza 3,5 tony; lub
• osób, pojazdami skonstruowanymi lub trwale przystosowanymi i przeznaczonymi do przewozu więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą.

Propozycje rozszerzenia obowiązku posiadania tachografów

Jednocześnie Parlament Europejski pracuje nad zmianami w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych z dnia 21 października 2009 roku (Dz. Urz. UE. L Nr 300, str. 72) oraz Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 z dnia 21 października 2009 r. ustanawiające wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego i uchylające dyrektywę Rady 96/26/WE z dnia 21 października 2009 roku (Dz. Urz. UE. L Nr 300, str. 51). Wśród proponowanych zmian pojawiła się zmiana dotycząca wykonywania zawodu przewoźnika. W obecnym Rozporządzeniu 1072/2009, nie wymaga posiadania licencji wspólnotowej oraz jest zwolniony z wszelkich zezwoleń przewozowych m.in. przewóz rzeczy pojazdami silnikowymi, których dopuszczalna masa całkowita, włącznie z dopuszczalną masą całkowitą przyczep, nie przekracza 3,5 tony.

Proponowana zmiana zmienia granicę stawania przepisów dotyczących kabotażu z 3,5 tony ustalając dolną granicę na 2,4 tony. Tym samym w przypadku wprowadzenia zmiany, przepisy objęłyby przewoźników lżejszej floty tzw. bursiarzy. W praktyce, w przypadku wprowadzenia zmian, oznaczać to będzie, że przewoźnicy posiadający busy będą musieli uzyskać licencję wspólnotową. Aby ją uzyskać konieczne jest posiadanie siedziby państwie członkowskim, wydającym licencję zgodnie z prawodawstwem wspólnotowym oraz krajowymi przepisami tego państwa członkowskiego, oraz bycie uprawnionym w państwie członkowskim siedziby przewoźnika do wykonywania międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy zgodnie z przepisami wspólnotowymi oraz krajowymi przepisami tego państwa członkowskiego dotyczącymi dostępu do zawodu drogowego przewoźnika rzeczy.

Z powyższym nieuchronnie będzie wiązał się również obowiązek posiadania tachografów. Argumentami przemawiającymi za wprowadzeniem takich rozwiązań, jest ujednolicenie rożnych regulacji w państwach członkowskich, a przede wszystkim zwiększenie bezpieczeństwa na drogach. Szanse na wprowadzenie tych przepisów w najbliższej przyszłości, z uwagi na wybory do PE, nie są jednak duże.