Zgodnie z art. 78a Prawa o ruchu drogowym istnieje możliwość czasowego wycofania pojazdu z ruchu, której na wniosek właściciela pojazdu dokonuje starosta właściwy ze względu na miejsce ostatniej rejestracji pojazdu, wydając decyzję o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu. Ma ona jednak dzisiaj ograniczony zakres. Kierowcy i branża motoryzacyjna od szeregu lat postulują wprowadzenie możliwości wycofania pojazdu z ruchu “na życzenie”, co w przypadku pojazdów które jeżdżą tylko przez część roku (np. kabriolety czy kampery), pozwoliłoby zaoszczędzić na kosztach ich eksploatacji. Niestety, ostatnia nowelizacja PRD z 14 sierpnia 2020, rozszerza wprawdzie możliwość czasowego wycofania pojazdu z ruchu na pojazd osobowy, ale będzie to możliwe w pewnych bardzo szczególnych sytuacjach.

Jak jest obecnie

W obecnym brzmieniu bardzo wąski jest zakres pojazdów które mogą podlegać czasowemu wycofaniu z ruchu. Są to zarejestrowane na terytorium kraju:

• samochody ciężarowe i przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 t;
• ciągniki samochodowe;
• pojazdy specjalne;

Pojazd może być czasowo wycofany z ruchu na okres od 2 do 24 miesięcy. Okres ten może być przedłużony, jednak łączny okres wycofania pojazdu z ruchu nie może przekraczać 48 miesięcy, licząc od dnia wydania decyzji o jego czasowym wycofaniu z ruchu. Organ wydaje decyzję za odpowiednią opłatą, która wynosi 80 złotych w przypadku wycofaniu pojazdu z ruchu na okres 2 miesięcy. W przypadku wycofania pojazdu na okres dłuższy niż 2 miesiące, ale nie dłuższy niż okres dopuszczalnego czasowego wycofania z ruchu (48 miesięcy), opłatę powiększa się za każdy kolejny miesiąc czasowego wycofania pojazdu z ruchu o:

• 4,00 zł – od 3 do 12 miesiąca;
• 2,00 zł – od 13 do 24 miesiąca;
• 0,25 zł – od 25 do 48 miesiąca.

Kolejnym warunkiem wydania decyzji jest złożenie do depozytu w urzędzie dowodu rejestracyjnego i tablic rejestracyjnych. Do wniosku należy załączyć także kartę pojazdu, jeśli była wydana. Właściciel jest obowiązany zapewnić wycofanemu z ruchu pojazdowi postój poza drogą publiczną, strefą zamieszkania i strefą ruchu, zabezpieczyć pojazd przed możliwością jego uruchomienia przez osobę niepowołaną oraz zachować inne środki ostrożności niezbędne do uniknięcia wypadku.

Kierowca nie musi przedstawiać żadnych dodatkowych dokumentów ani oświadczeń uzasadniających złożenie wniosku. Znacznym ułatwieniem jest możliwość proporcjonalnego obniżenia składki ubezpieczeniowej OC na okres czasowego wycofania pojazdu z ruchu. Posiadacz pojazdu składa w takim przypadku wniosek do zakładu ubezpieczeń, który po uwzględnieniu przysługujących mu zniżek obniża składki nie mniej niż o 95%. Czasowe wycofanie z ruchu nie oznacza więc, że pojazd nie musi być ubezpieczony. Nadal podlega takiemu obowiązkowi, jako że nawet zaparkowany może spowodować szkody, jednak składka będzie minimalna.

Przywrócenie pojazdu do ruchu następuje na pisemny wniosek właściciela pojazdu, do którego należy dołączyć decyzję o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu oraz zaświadczenie o pozytywnym wyniku badania technicznego pojazdu (tylko w przypadku, gdy w okresie czasowego wycofania pojazdu z ruchu upłynął termin następnego badania technicznego pojazdu). Następnie organ zwraca właścicielowi pojazdu dowód rejestracyjny oraz tablice rejestracyjne. Urzędy wymagają także okazania ważnej polisy ubezpieczenia OC. Należy pamiętać o niezwłocznym powiadomieniu ubezpieczyciela o przywróceniu pojazdu do ruchu.

Nowe regulacje? Nie dla wszystkich

Wprowadzając w 2005 r. do Prawa o ruchu drogowym art. 78a ustawodawca nie przewidział możliwości czasowego wycofania z ruchu samochodów osobowych czy motocykli. Zmiany w tym zakresie były zapowiadane od lat. Kolejna nowelizacja nastąpi za sprawą tzw. pakietu deregulacyjnego – ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 1517), której głównym celem jest ułatwienie życia kierowcom i ograniczenie biurokracji. Pakiet zawiera wiele rewolucyjnych zmian, takich jak np. zwolnienie z obowiązku posiadania przy sobie i okazywania do kontroli dokumentu prawa jazdy.

Zmianie ulegnie także wspomniany art. 78a PRD. Zmiana wejdzie w życie po komunikacie ministra właściwego do spraw cyfryzacji. Po tej zmianie czasowo wycofać będzie można również samochody osobowe, jednak tylko w związku z koniecznością wykonania naprawy pojazdu wynikającej z uszkodzenia zasadniczych elementów nośnych konstrukcji:

• w przypadkach, o których mowa w art. 81 ust. 11 pkt 1 lit. b PRD (pojazd skierowany przez organ kontroli ruchu drogowego do dodatkowego badania technicznego, który uczestniczył w wypadku drogowym, w którym zostały uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy lub noszący ślady uszkodzeń albo którego stan techniczny wskazuje na naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu, mogące stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego) oraz pkt 6 (w którym w czasie badania technicznego stwierdzono ślady uszkodzeń lub naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu, mogących stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego);
• w przypadku wystąpienia szkody istotnej.

Definicję legalną szkody istotnej zawiera art. 2 pkt 10a PRD, zgodnie z którym jest to szkoda w zakresie elementów układu nośnego, hamulcowego lub kierowniczego pojazdu mająca wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego, kwalifikująca pojazd do dodatkowego badania technicznego i stwierdzona przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny lub przez zakład ubezpieczeń w związku z otrzymanym zgłoszeniem szkody z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, o którym mowa w dziale II w grupach 3 i 10 załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. z 2019 r. poz. 381, 730 i 2217).

Procedura wycofania samochodu osobowego będzie przebiegała nieco inaczej niż w przypadku pozostałych kategorii pojazdów. Samochód osobowy będzie mógł być czasowo wycofany z ruchu na okres od 3 do 12 miesięcy bez możliwości przedłużenia tego okresu i nie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia, w którym upłynął okres czasowego wycofania określony w ostatniej decyzji o jego czasowym wycofaniu z ruchu. Właściciel samochodu składając wniosek o czasowe wycofanie pojazdu z ruchu będzie zobowiązany także do złożenia oświadczenia, że jego pojazd wymaga wykonania naprawy w związku z uszkodzeniem zasadniczych elementów nośnych konstrukcji w przypadkach, o których mowa w art. 81 ust. 11 pkt 1 lit. b oraz pkt 6 PRD lub w przypadku wystąpienia szkody istotnej. Oświadczenie to będzie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Warunkiem dopuszczenia samochodu osobowego do ruchu po jego czasowym wycofaniu będzie wykonanie dodatkowego badania technicznego pojazdu potwierdzonego w Centralnej Ewidencji Pojazdów. W przypadku braku w CEP informacji o dodatkowym badaniu dopuszczenie do ruchu nastąpi na podstawie przedłożonego zaświadczenia o przeprowadzonym dodatkowym badaniu technicznym pojazdu.

Oczywiście podstawowym celem czasowego wycofania pojazdu z ruchu jest oszczędność na ubezpieczeniu. W tej kwestii sytuację tę, już od jakiegoś czasu, reguluje art. 8 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Zgodnie z tym przepisem, w przypadku czasowego wycofania, skutkującego zmniejszeniem prawdopodobieństwa wypadku w okresie ubezpieczenia, zakład ubezpieczeń, na wniosek posiadacza pojazdu mechanicznego, jest obowiązany do proporcjonalnego obniżenia składki ubezpieczeniowej na okres czasowego wycofania pojazdu z ruchu. Składka ubezpieczeniowa w takim przypadku, po uwzględnieniu przysługujących posiadaczowi pojazdu mechanicznego zniżek składki, ulega obniżeniu nie mniej niż o 95%.
Pamiętajmy, że posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany do niezwłocznego powiadomienia zakładu ubezpieczeń o ustaniu czasowego wycofania pojazdu z ruchu. W przypadku niedopełnienia przez posiadacza pojazdu mechanicznego obowiązku, zakład ubezpieczeń może odpowiednio podwyższyć składkę ubezpieczeniową, począwszy od dnia, w którym ustało czasowe wycofanie pojazdu z ruchu.

Zmiany należy ocenić pozytywnie, jednak zapewne nie ucieszą one wszystkich kierowców. Mimo licznych postulatów nadal nie będzie możliwe czasowe wycofanie z ruchu motocykli. Pakiet deregulacyjny nie przewiduje także możliwości czasowego wycofania z ruchu „na życzenie”, np. w przypadku pojazdów używanych tylko sezonowo, takich jak kabriolety, kampery czy samochody zabytkowe, jeżeli nie uległy one istotnej szkodzie. Czasowe wycofanie z ruchu samochodu osobowego będzie mogło służyć jedynie jego naprawie, a nie chęci zaoszczędzenia na składkach. Co więcej, wystąpienie z wnioskiem będzie wiązało się z koniecznością złożenia oświadczenia składanego pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Zgodnie z art. 233 § 1 Kodeksu karnego za złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do nawet 8 lat.

Pamiętajmy także, że informacja o szkodzie istotnej będzie dostępna w systemie MójPojazd i na Historiapojazdu.gov.pl.